De documentaire ‘Harde Noten, Hemelse Klanken’ wordt op dinsdag 23 september uitgezonden door Omroep Gelderland. Deze film over het grootste muziekinstrument van Arnhem, het Strumphler-orgel in Eusebius, brengt de restauratie van een stukje Arnhems erfgoed in beeld. “Met deze film willen we laten zien dat ambacht en vakmanschap een grote waarde hebben, en dat we daar oog voor moeten houden.”
Zo’n tweeënhalf jaar volgde documentairemakers Jacky Brakels en Peter van der Ham de restaurateurs van het orgel op de voet. Het is in de film de grote vraag of het de restaurateurs lukt om het orgel uit 1795 in oude glorie te herstellen. In deze gigantische operatie komen ambacht, muzikaliteit, en cultuurhistorie samen. “Wat ons in dat proces het meest heeft getroffen,” vertelt Jacky Brakels, “is dat het einddoel van de restauratie niet een zogenaamd perfect orgel is. Integendeel: juist de schoonheid van imperfectie maakt het instrument gelaagd, transparant en boeiend.”
Constante zoektocht
Voor de bouwers en adviseur was de restauratie een constante zoektocht. Ze luisterden, maten, vergeleken, bezochten andere Strumphler-orgels en doken in de archieven om de originele bouwdocumenten te bestuderen. “Het was een proces van kijken, afwegen en telkens weer opnieuw beslissen,” aldus Brakels.
“Religieus erfgoed verdwijnt in rap tempo in Nederland, maar juist in dat erfgoed schuilt geschiedenis, identiteit en schoonheid.” Daarom wilden Brakels en Van der Ham juist deze film maken. “Wij hopen dat het publiek ervaart hoe belangrijk het is om zorgvuldig om te gaan met deze monumenten, en dat niet alles gedachteloos verwaarloosd of vernietigd mag worden.”
Oorspronkelijke Strumphler-geluid
Tijdens de opnames zijn de filmmakers steeds dichter tot de kern van het verhaal gekomen. “In het begin moesten we ons onderwerp echt leren kennen: wie volg je in de zoektocht naar het oorspronkelijke Strumphler-geluid? Ook de orgelbouwers zelf hadden aanvankelijk niet helemaal scherp wat voor ons als filmmakers belangrijk was om te registreren,” zegt Brakels. Maar gaandeweg vonden ze elkaars taal.
“We besloten om niet ieder van de duizenden onderdelen te volgen, maar onze blik te richten op drie elementen die de ziel van het orgel vormen: de pijpen, de spaanbalgen en de klavieren.” Hiermee kwamen de makers van de film heel dichtbij het ambacht en konden ze de passie, precisie en het vakmanschap van de restauratoren letterlijk van dichtbij vastleggen.
De documentaire ‘Harde noten, hemelse klanken – Op zoek naar het geluid van Strumphler’ wordt op dinsdag 23 september uitgezonden door Omroep Gelderland.
Première
Het reserveren van tickets voor de première op zaterdag 20 september is mogelijk door een mail te sturen aan info@focusarnhem.nl o.v.v. ‘première Harde noten, hemelse klanken 20 september’.
Programma
13:45 uur Zaal open (Focus Filmtheater)
14:00 uur Film (50 min) met na afloop Q&A met documentairemakers
15:30 uur Drankje en persoonlijke ontmoeting documentairemakers
Locatie
Audrey Hepburnplein 1, parkeren in parkeergarage Rozet of Q-park Broerenstraat.
Witte doek
Focus Filmtheater programmeert Harde noten, Hemelse klanken – op zoek naar het geluid van Strümphler drie keer in september 2025.
Maandag 22-09-2025 -13:00
Dinsdag 23-09-2025 – 18:45
Woensdag 24-09-2025 -13:30
Tickets: https://www.focusarnhem.nl/agenda/harde-noten-hemelse-klanken/
